De afgelopen jaren zien we steeds meer mengvormen tussen detailhandel en horeca, ook wel ‘mengformules’ of ‘blurring’ genoemd. Dit zijn situaties waarbij horeca-activiteiten plaatsvinden binnen een reguliere winkel, zoals een bakker waar je een kop koffie kunt drinken of een woonwinkel met een koffiesalon. Hoewel deze vormen steeds populairder worden, zorgen ze ook voor juridische vraagstukken.

Bekende voorbeelden van mengformules zijn:

• Een bakkerij die broodjes en koffie serveert;

• Een boekwinkel met een inpandige koffiesalon;

• Een woonwinkel met een klein restaurant.

Alcoholwet en vergunningen

Een belangrijk aandachtspunt bij mengformules is de Alcoholwet. Deze wet legt strikte beperkingen op aan het schenken van alcohol in combinatie met detailhandel. Het is in principe niet toegestaan om alcohol te schenken in een winkel. Gemeenten hebben beperkte mogelijkheden om hiervan af te wijken. Uit recente jurisprudentie blijkt dat gemeenten niet zelfstandig mogen gedogen dat er in strijd met de Alcoholwet alcohol wordt geschonken.

Exploitatievergunning

In veel gemeenten is een exploitatievergunning vereist om een horecazaak te exploiteren. Voor mengformules geldt dezelfde vraag: moet er een aparte vergunning komen voor het horecagedeelte? En zo ja, moet de ondernemer aan dezelfde strenge eisen voldoen als een regulier horecabedrijf? In sommige gevallen kunnen de horeca-activiteiten in een mengformule vrijgesteld worden van een exploitatievergunning, maar dit hangt af van de lokale regelgeving.

Zelfs als er geen alcohol wordt geschonken, kan een exploitatievergunning verplicht zijn als er eten en drinken worden geserveerd.

Bestemmingsplan en omgevingsvergunning

Naast de landelijke Alcoholwet en de lokale regels over exploitatievergunningen, is het bestemmingsplan ook van belang. Een mengformule kan alleen worden geëxploiteerd als dit in overeenstemming is met het bestemmingsplan van het pand. In sommige gevallen moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd om af te wijken van het bestemmingsplan.

Oneerlijke concurrentie?

Een veelgehoorde vraag is of mengformules oneerlijke concurrentie vormen voor reguliere horecabedrijven. Mengformules bevinden zich vaak op locaties die normaal gesproken een detailhandelsbestemming hebben, wat betekent dat ze doorgaans op goedkopere locaties kunnen opereren dan traditionele horecazaken. Dit roept de vraag op of er sprake is van een ongelijk speelveld.

Regelgeving verschilt per gemeente

De regels omtrent mengformules verschillen sterk per gemeente. Sommige gemeenten zien mengformules als vrijgesteld van de exploitatievergunning, terwijl andere een vergunning verplicht stellen. Ook de mogelijkheid om alcohol te schenken binnen een mengformule varieert, afhankelijk van de interpretatie van de Alcoholwet en het lokale beleid.

Tips voor ondernemers

Als u van plan bent om een horecagedeelte binnen uw winkel te openen, is het verstandig om vooraf goed onderzoek te doen naar de regels in uw gemeente. Overweeg het volgende:

• Bestemmingsplan: Controleer of een mengformule in het bestemmingsplan is toegestaan of dat er een omgevingsvergunning nodig is.

• Exploitatievergunning: Kijk of een exploitatievergunning vereist is voor de horeca-activiteiten en of deze vergunningsvrij geëxploiteerd kan worden.

• Alcoholvergunning: Onderzoek of het mogelijk is om een afgescheiden gedeelte van de winkel te gebruiken voor de verkoop van alcohol, en of hiervoor een alcoholvergunning kan worden verleend.

Andere juridische aandachtspunten

• Inschrijving bij de KvK: Zorg dat uw mengformule correct staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

• Werknemersverloning: Denk na over de verloning van medewerkers conform de horecastandaarden.

• Huurovereenkomst: Controleer of uw huurovereenkomst het toestaat om een deel van de winkel te gebruiken voor horeca-activiteiten.